Obiekty przeszłości w świetle przyszłości

Wykorzystanie środków UE na ochronę dziedzictwa kulturowego, dzisiejsze metody odkwaszania papieru, techniki spektroskopowe dla potrzeb konserwacji, nowoczesne systemy ochrony dzieł sztuki… - program III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich był wyjątkowo bogaty. Kiedy dodamy do tego prezentacje wystawców Targów ZABYTKI 2007 i wystawy tematyczne, okaże się, że goście, którzy odwiedzili imprezę, mieli dostęp jednocześnie do wielu cennych informacji związanych z ochroną obiektów zabytkowych.

O tym, że dziedzictwo kulturowe należy właściwie dbać, choćby z tego powodu, by przetrwało do kolejnych pokoleń, z pewnością nie trzeba nikogo przekonywać. Jednak mało kto uświadamia sobie, jak znaczący potencjał finansowy stanowią obiekty zabytkowe w Europie, generując około 30% przychodu z obrotu w sektorze usług. Okazuje się więc, że to nie tylko bezcenna spuścizna historii, ale również część rynku, która odpowiednio zagospodarowana, może przynieść niemałe dochody.

III Ogólnopolskie Dni Konserwatorskie były okazją do wymiany informacji i doświadczeń na temat rozwiązań, materiałów i technologii wykorzystywanych przy renowacji i konserwacji zabytków (również obiektów sakralnych), a także podczas innych prac prowadzonych przy tych obiektach. Wydarzenie zostało objęte Honorowym Patronatem Hanny Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy, natomiast Targom ZABYTKI 2007 patronowali: Generalny Konserwator Zabytków oraz ks. bp Wiesław Mering, Przewodniczący Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego Konferencji Episkopatu Polski.

Nad merytoryką spotkań odbywających się w ramach Dni Konserwatorskich czuwała Rada Programowa.

Zobaczyć, dotknąć i przetestować

Na uczestników Dni Konserwatorskich czekały interesujące propozycje 30 wystawców III Targów Konserwacji i Restauracji Obiektów Zabytkowych ZABYTKI 2007. W ofercie znalazły się m. in.: usługi konserwatorskie, restauracyjne i renowacyjne, oczyszczania oraz odgrzybiania budowli, materiały niezbędne do przeprowadzania tego typu zabiegów, a także elementy wykończeniowe obiektów zabytkowych, sztukateria, systemy osuszania, urządzenia grzewcze i wentylacyjne.

Więcej informacji dotyczących wybranych produktów i usług można było zdobyć podczas przygotowanych przez wystawców prezentacji. Tematyka niektórych z nich objęła m. in.: technologie osuszania zabytków, profesjonalne materiały stosowane w nowoczesnej konserwacji masowej, techniki czyszczenia obiektów, tzw. „gumkowania” na różnych podłożach oraz bezwykopowe technologie renowacji rurociągów.

Warsztaty dla dociekliwych

Z pewnością pozyskanie funduszy na ochronę dziedzictwa kulturowego w naszym kraju nie tylko ze środków unijnych, to wciąż nośny i atrakcyjny temat. Dlatego nie mogło zabraknąć w programie Warsztatów Europejskich-Salonu Ekspertów. Uczestnicy warsztatów mogli dowiedzieć się m. in. jak wykorzystać fundusze europejskie przeznaczone dla Polski w latach 2007-2013 na ochronę dziedzictwa kulturowego oraz jakie są zasady aplikowania o środki finansowe w ramach osi priorytetowej (ocena i wybór projektów, wniosek aplikacyjny, lista załączników, itp.) – praktyczne porady eksperta.

Podczas Dni Konserwatorskich odbyły się również warsztaty dotyczące krajowych środków na remonty i konserwacje obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków, a także warsztaty zatytułowane „Wilanowski Park Kultury”.

Seminaria, sympozja i inne spotkania

Szczególnie zadowoleni ze spotkań powinni być bibliotekarze, ponieważ sporo było w tym roku informacji dotyczących konserwacji zabytkowych zbiorów bibliotecznych, sposobów ratowania ich w obliczu katastrof oraz możliwości, jakie dają różne metody odkwaszania papieru. Dużym zainteresowaniem cieszyło się sympozjum „Analiza chemiczna ochronie zabytków” oraz seminarium „Ochrona zabytkowych zbiorów bibliotecznych”. Nie zabrakło cennych informacji dla pracowników muzeów. Z myślą o nich odbyło się spotkanie: „Nowoczesne metody ochrony zbiorów muzealnych” – zobacz program III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich.

Nie tylko o papyrolizie

Wystawy, które towarzyszyły Dniom Konserwatorskim, były doskonałym dopełnieniem całości. Można było cofnąć się do początków sztuki konserwacji i restauracji w Polsce, której ojcem był Cesare Brandi – kamień milowy w podejściu do zagadnień konserwacyjno-restauracyjnych. Wystawa „Ochrona dziedzictwa narodowego poza granicami kraju” uświadamiała, jak wiele bezcennych dzieł utraconych udało się ponownie odzyskać (choćby znany obraz Pompeo Bantoni’ego „Apollo i dwie Muzy”) i jednocześnie wspominała o projektach polskiego muzealnictwa poza granicami naszego kraju (jeden największych, to muzeum w dawnym dworku rodziny Słowackich w Krzemieńcu).

Na zwiedzających czekała również wystawa „Sztuka konserwacji opraw książkowych” ze zdjęciami jednego z najstarszych rękopisów znajdujących się w posiadaniu Biblioteki Narodowej – Sakramentarza Tynieckiego z XI wieku.

Jak zabezpieczać zbiory biblioteczne podpowiadała wystawa „STOP papyrolizie!”, na której można było uzyskać informacje na temat najnowszych technologii odkwaszania papieru stosowanych w Klinice Papieru Biblioteki Jagiellońskiej.

www.targizabytki.pl

godz. 10.00	Rozpoczęcie pierwszego dnia III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich
godz. 10.00 – 10.30	Wykład „Paradoksalny fenomen socrealizmu” (Pałac Kultury i Nauki w Warszawie) Mgr inż. Arch. Maria Wojtysiak Organizatorzy: Zarząd Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków (Miasto St. Warszawa) /sala Kruczkowskiego/
godz. 10.15 – 16.00	Seminarium szkoleniowe „Nowoczesne metody ochrony zbiorów muzealnych”
10.15–10.30	Otwarcie seminarium. Wystąpienie przedstawiciela Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych.
10.30 –11.00	„Podstawowe wymagania prawne dotyczące ochrony muzeów”- przedstawiciel Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych
11.00 –12.00	Przerwa na otwarcie targów
12.00 –12.20	„Zagrożenie muzeów przestępczością” – wystąpienie przedstawiciela Policji.
12.20 –13.20	„PROFORT – dedykowany system ochrony indywidualnej zbiorów muzealnych” – przedstawiciel przedsiębiorstwa Dyskret Sp. z o.o.
13.20 –13.40	Przerwa na kawę
13.40 –14.00	„Ochrona muzealiów w trakcie organizacji i eksploatacji wystaw czasowych” – przedstawiciel Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych
14.00 –14.20	„Nowoczesne systemy alarmu pożaru w ochronie muzeów wnętrz” – przedstawiciel przedsiębiorstwa Siemens
14.20 –14.40	„Telewizja dozorowa w muzeach – konieczność a nie przyszłość”
14.40 –15.00	„Nowoczesny system ochrony indywidualnej dzieł sztuki” – przedstawiciel przedsiębiorstwa ISIS z Wielkiej Brytanii
15.00 –15.20	„Bezpieczny transport dzieł sztuki” – przedstawiciel przedsiębiorstwa Renesans Trans.
15.20 –15.40	„Główne kierunki działań prewencyjnych w muzeach prognozy na najbliższe lata” – przedstawiciel Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych
15.40 –16.00	Dyskusja i zakończenie seminarium
Organizator: Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych /Sala Rudniewa/
godz. 11.00	Uroczyste otwarcie III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich /sala Starzyńskiego/
godz. 11.30	Otwarcie prezentacji Kliniki Papieru Biblioteki Jagiellońskiej i wystawy „STOP papyrolizie!” /sala Gagarina/
godz. 12.00 – 14.00	Warsztaty „Środki krajowe na remonty i konserwacje zabytków wpisanych do rejestru zabytków” Prowadzący: Piotr Zdon ( BSKZ) Organizatorzy Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków (Miasto St. Warszawa), Urząd Marszałkowski woj. Mazowieckiego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. /sala Kruczkowskiego/
godz. 12.00 – 16.00	Warsztaty Europejskie – Salon Ekspertów 12.00 - 12.45 „Doświadczenia Polski w wykorzystaniu funduszy europejskich w sferze kultury” – Pani Karolina Tylus-Sowa, Zastępca dyrektora Departamentu Strategii Kultury i Funduszy Europejskich, MKiDN 13.00 - 13.45 „ Perspektywy w wykorzystaniu środków Unii Europejskiej na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego w latach 2007-2013” – Pan Marek Góźdź, Główny specjalista w Departamencie Strategii Kultury i Funduszy Europejskich, MKiDN 13.45 - 14.30 przerwa na dyskusję i zwiedzanie targów 14.30 - 16.00 „ Możliwości finansowania działań z zakresu ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013” 14.30-15.00 Oś priorytetowa „Kultura i dziedzictwo kulturowe”, działanie 1 „Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego” – informacje podstawowe – Pan Przemysław Niedźwiecki, Naczelnik Wydziału ds. wdrażania XI osi priorytetowej POIiŚ w Departamencie Strategii Kultury i Funduszy Europejskich, MKiDN 15.00-16.00 Zasady aplikowania o środki w ramach osi priorytetowej „Kultura i dziedzictwo kulturowe”, działanie 1 „Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego” (konkursowy system naboru, oceny i wyboru projektów do dofinansowania, w tym m.in. kwalifikowalność wydatków i wymagane załączniki) Organizatorzy: Departament Strategii Kultury i Funduszy Europejskich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Samorząd Sejmiku Mazowieckiego /Sala Warszawska/
godz. 17.00	Zakończenie pierwszego dnia III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich

godz. 10.00	Rozpoczęcie drugiego dnia III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich
godz. 10.30 – 14.00	Seminarium „Ochrona zabytkowych zbiorów bibliotecznych”
10:30 - 10:45		Otwarcie seminarium - Elżbieta Stefańczyk - Przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, wicedyrektor Biblioteki Narodowej, Ewa Stachowska-Musiał - Przewodnicząca Komisji Ochrony i Konserwacji Zbiorów ZG SBP
10:45 - 11:15		M. Woźniak - Biblioteka Narodowa Konserwacja zabytków piśmiennictwa w Bibliotece Narodowej
11:15 - 11:45		E. Duziak - Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Konserwacja zabytkowych zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie
11:45 - 12:15		B. Czekaj-Wiśniewska - Centralna Biblioteka Wojskowa Konserwacja tradycyjna w Centralnej Bibliotece Wojskowej
12:15 - 12:45		Przerwa
12:45 - 13:05		W. Sobucki - Biblioteka Narodowa Wieloletni Program Rządowy „Kwaśny papier”
13:05 - 13:30		K. Ślaska, J. Potęga - Biblioteka Narodowa Digitalizacja – Cyfrowa Biblioteka Narodowa POLONA
13:30 - 14:00		K. Sałaciński - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ratowanie zbiorów w obliczu katastrof i konfliktów zbrojnych
14:00		Podsumowanie
Organizatorzy: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Biblioteka Narodowa Departament Dziedzictwa Narodowego oraz Biuro Spraw Obronnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Centralna Biblioteka Wojskowa /Sala Warszawska/
godz. 10.50 – 11.40	Prezentacja obiektów poddanych pracom konserwatorskim i finansowanych ze środków Miasta Stołecznego Warszawy. Prowadzący: Agnieszka Kasprzak- Miler, Krzysztof Wrzeszcz (BSKZ) Organizator Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków (Miasto St. Warszawa) /sala Kruczkowskiego/
godz. 11.40 – 11.55	Problemy konserwatorskie przy inwentaryzacji zabytkowych ornatów, na przykładzie zbioru przechowywanego w kościele ojców Misjonarzy w Warszawie. Prowadzący: Alicja Kuberka, Agnieszka Kasprzak-Miler Organizator Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków (Miasto St. Warszawa) /sala Kruczkowskiego/
godz. 12.00 – 12.45	Konferencja prasowa Stołecznego Konserwatora Zabytków. Prowadzący: Ewa Nekanada Trepka, Stołeczny Konserwator Zabytków /sala Kruczkowskiego/
godz. 12.45 – 14.00	Warsztaty „Środki krajowe na remonty i konserwacje zabytków wpisanych do rejestru zabytków” Prowadzący: Piotr Zdon ( BSKZ) Organizatorzy Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków (Miasto St. Warszawa), Urząd Marszałkowski woj. Mazowieckiego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. /sala Kruczkowskiego/
godz. 14.00 – 16.00	Prezentacja Kliniki Papieru Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie: Jak odkwaszamy? Masowe zabezpieczanie zbiorów w instalacji Bookkeeper III i maszynie Neschen C900 w Krakowie /sala Gagarina/
godz. 11.00 – 15.20	Prezentacje Wystawców Targów Zabytki 2007
11.00 – 11.20	„Ochrona i renowacja obiektów zabytkowych – program farb fasadowych firmy Caparol” Caparol Polska Sp. z o.o.
11.25 – 11.45	"Bezwykopowe technologie renowacji rurociągów w obiektach zabytkowych" Per Aarsleff Polska Sp. z o.o.
11.50 – 12.10	"Bezinwazyjny system osuszania zabytkowych budynków -WIGOPOL" Wigopol-Osuszanie Murów S.C.
12.15 – 12.35	„Technika czyszczenia obiektów metodą "LE GOMMAGE" czyli tzw. gumkowania na różnych podłożach (tynk, kamień, piaskowiec, porcelana, cegła itd.)” Thomann-Hanry Polska Sp. z o.o.
13.00 – 13.20	„Nowoczesne metody izolacji i osuszanie budynków w budownictwie” AMCOL Sp. z o.o.
13.25 – 13.45	„AQUAPOL - bezinwazyjny system osuszania murów” AQUAPOL POLSKA CPV
13.50 – 14.10	"Zakończona powodzeniem kompleksowa rewaloryzacja obiektu zabytkowego – Zamku w Kliczkowie, zaadoptowanego do nowej funkcji" Integer S.A.
14.15 – 14.35	„Rola profesjonalnych materiałów w nowoczesnej konserwacji masowej; zaawansowana logistyka w służbie konserwatora; technika maszyn konserwatorskich" Median Polska Sp. z o.o.
15.00 – 15.20	„Srebro w płynie do ręcznego srebrzenia, renowacji, czyszczenia i konserwacji replik oraz muzealnych zabytków” Rosik Justyna i Józef S.C.
15.25 – 15.45	„Prezentacja firmy Chris – Ramy Kultury” Firma Chris
15.50 – 16.10	"Zabytkowa ceramika z wykopalisk archeologicznych pod Pałacem Saskim w Warszawie" - Mariusz Klarecki, Polskie Pracownie Konserwacji Zabytków S.A.
/Sala Rudniewa/
godz. 17.00	Zakończenie drugiego dnia III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich

godz. 10.00	Rozpoczęcie trzeciego dnia III Ogólnopolskich Dni Konserwatorskich
godz. 10.00 – 16.00	Sympozjum "Analiza chemiczna w ochronie zabytków"
10.10 - 10.20	Ewa Bulska (Komisja Analitycznej Spektrometrii Atomowej, Komitet Chemii Analitycznej PAN) Otwarcie spotkania
10.20 - 10.35	Barbara Wagner (Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii) Analiza chemiczna w ochronie zabytków
10.35 - 11.10	Gerard Śliwiński (Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk) Techniki spektroskopowe dla potrzeb konserwacji zabytków
11.10 - 11.45	Olivier Schalm*, Koen Janssens*, Jerzy Kunicki-Goldfinger** (*University of Antwerp, Antwerpia, **Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa) Chemical composition of 12-19th century window glass in Belgium: technological evolution and identification of special glass types
11.45 - 12.00	Przerwa
12.00 - 12.30	Władysław Sobucki (Biblioteka Narodowa, Warszawa) Rozmieszczenie magnezu w arkuszach papieru odkwaszonych metodami C-900 (Neschen) lub CSC Book Saver
12.30 - 13.00	Tomasz Łojewski, Katarzyna Zięba, Tomasz Sawoszczuk (Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii) Trwałość odkwaszonego papieru w zanieczyszczonym środowisku
13.00 - 13.30	Tomasz Łojewski, Anna Lambrecht (Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii) Kontrola jakości procesów masowego odkwaszania papieru
13.30 - 14.00	Aleksandra Szalla-Kleemann (Biblioteka Jagiellońska, Kraków) Odkwaszanie papieru. Doświadczenia Biblioteki Jagiellońskiej.
14.00 - 14.30	Przerwa
14.30 - 14.55